Choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Mycobacterium tuberculosis może przybrać różne formy, z których najczęstszą jest gruźlica płucna. Jednak istnieje również forma pozapłucna, w której bakterie atakują inne narządy. Obie postacie gruźlicy różnią się zarówno objawami, jak i metodami diagnozowania. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla skutecznego leczenia.
Gruźlica płucna – najczęstsza postać
Gruźlica płucna to najpopularniejsza forma choroby, która dotyka głównie tkanki płuc. Jest odpowiedzialna za około 80% wszystkich przypadków gruźlicy. Choroba rozwija się, gdy bakterie atakują pęcherzyki płucne, co prowadzi do ich uszkodzenia i zaburzenia wymiany gazowej.
Objawy gruźlicy płucnej:
- Kaszel, który utrzymuje się przez kilka tygodni i może prowadzić do wydzielania plwociny, czasem z domieszką krwi.
- Gorączka, która najczęściej występuje wieczorem.
- Nocne poty i uczucie osłabienia.
- Ból w klatce piersiowej, zwłaszcza podczas kaszlu lub głębokiego oddechu.
- Duszność oraz utrata wagi bez wyraźnej przyczyny.
Gruźlica płucna może być wykryta dzięki badaniu RTG klatki piersiowej, które pozwala zobaczyć zmiany w płucach, a także badaniom mikrobiologicznym plwociny. Typowe zmiany to obecność ubytków, zwłóknień czy guzków w obrębie płuc.
Gruźlica pozapłucna – rzadziej spotykana, ale równie groźna
Choć gruźlica płucna jest najbardziej powszechna, bakterie mogą zaatakować również inne narządy i tkanki, takie jak nerki, kości, węzły chłonne, układ pokarmowy czy opony mózgowe. Tego rodzaju infekcja nosi nazwę gruźlicy pozapłucnej.
Objawy gruźlicy pozapłucnej: Objawy gruźlicy pozapłucnej zależą od tego, który organ lub układ został zaatakowany:
- Gruźlica nerek: Może powodować ból w okolicy lędźwiowej, obecność krwi w moczu oraz częste, bolesne oddawanie moczu.
- Gruźlica kości: Objawia się bólem w obrębie zaatakowanej kości, może prowadzić do powstawania ropni w obrębie kości i stawów.
- Gruźlica węzłów chłonnych: Zwykle objawia się powiększeniem węzłów chłonnych, które stają się twarde i bolesne.
- Gruźlica opon mózgowych: Powoduje bóle głowy, zaburzenia świadomości, drgawki oraz inne objawy neurologiczne.
- Gruźlica układu pokarmowego: Objawy obejmują ból brzucha, utratę apetytu, wymioty, biegunki i obecność krwi w stolcu.
W przypadku gruźlicy pozapłucnej często nie występują klasyczne objawy gruźlicy płucnej, takie jak kaszel czy plwocina. Z tego powodu diagnoza może być trudniejsza, a objawy mogą być mylone z innymi schorzeniami.
Diagnoza obu form gruźlicy
Rozpoznanie gruźlicy płucnej jest stosunkowo łatwe, ponieważ objawy są wyraźniejsze, a badania diagnostyczne, takie jak RTG klatki piersiowej i badanie plwociny, pozwalają na wczesne wykrycie choroby. W przypadku gruźlicy płucnej lekarze zazwyczaj wykonują także testy tuberkulinowe (próba Mantoux) i mikrobiologiczne badania plwociny w celu wykrycia obecności bakterii.
Diagnostyka gruźlicy pozapłucnej jest trudniejsza, ponieważ objawy są mniej charakterystyczne. Wymaga to często przeprowadzenia specjalistycznych badań w zależności od miejsca zakażenia. Może to obejmować:
- Tomografię komputerową (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) w przypadku podejrzenia gruźlicy w obrębie kości, mózgu lub innych narządów.
- Badania moczu i posiewy w przypadku podejrzenia gruźlicy nerek.
- Biopsje i badania histopatologiczne w celu potwierdzenia gruźlicy węzłów chłonnych, kości lub innych tkanek.
- Badania płynów mózgowych w przypadku podejrzenia gruźlicy opon mózgowych.
Leczenie
Leczenie zarówno gruźlicy płucnej, jak i pozapłucnej polega na długotrwałej terapii antybiotykowej, zwykle obejmującej kombinację kilku leków przeciwprątkowych, takich jak izoniazyd, ryfampicyna czy pirazynamid. Czas trwania leczenia zależy od postaci gruźlicy:
- Gruźlica płucna: Leczenie trwa zwykle od 6 do 9 miesięcy.
- Gruźlica pozapłucna: W zależności od lokalizacji infekcji leczenie może trwać dłużej, nawet do 12 miesięcy.
W przypadku gruźlicy pozapłucnej, leczenie może obejmować także leczenie wspomagające, takie jak operacje usunięcia ropni czy drenaże w przypadku gruźlicy węzłów chłonnych.
Podsumowanie
Choć gruźlica płucna jest najczęstszą postacią tej choroby, gruźlica pozapłucna również stanowi poważne zagrożenie zdrowia. Obie formy gruźlicy mają swoje charakterystyczne objawy i wymagają odpowiedniej diagnozy. Wczesne rozpoznanie choroby, niezależnie od jej formy, jest kluczowe dla skutecznego leczenia i uniknięcia poważnych komplikacji zdrowotnych. Jeśli zauważysz niepokojące objawy, które mogą wskazywać na gruźlicę, skonsultuj się z lekarzem w celu przeprowadzenia odpowiednich badań i rozpoczęcia leczenia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz